یكی از بزرگترین هدایایی كه والدین می توانند به كودكان خود بدهند توانایی و استعداد شاد شدن است. البته بین خوشحالی و شادی لحظه ای مثلاً دادن یك اسباب بازی جدید یا یك سبد پراز تنقلات به كودك و خوشحالی و رضایتمندی پایدار، تفاوت عمده ای وجود دارد. مطمئناً كودكان دوست دارند تفریح كنند و مانند بزرگترها نیازمندند تا عمیقاً احساس خوشبختی كنند.
اما شادی واقعی مطلب قابل تعمق تری است و آن روح فرزند شما را تحت تاثیر قرار میدهد و در او این حس را بوجود می آورد كه همه چیز دنیا خوب است.
متخصصان معتقدند، كودكان شاد ویژگیهای مشخصی دارند، از جمله: عزت نفس، خوش بینی و خویشتن داری. چنانكه خواهید دید، ایجاد و پرورش این ویژگیها بسیار ساده تر از آنست كه تصور كنید، در اینجا ۱۱ روش ذكر شده تا به فرزندتان كمك كنید دید مثبتی به زندگی داشته باشد.
ازسرگرمی‌های سازمان نایافته وقدیمی استفاده كنید
كودكان موفق معمولاً كودكان شادی هستند، اما تلاش شما به منظور آماده سازی فرزندتان در رویارویی با مسائل زندگی، باعث می شود كه تمام وقت او را با حجم زیادی از برنامه های مختلف پر كنید. تمامی بچه ها به زمانی برای كاهش فشار نیاز دارند.
وقفه ای در زمان بازی و یا درس به آنها بدهید و بگذارید در این زمان تخیلاتشان آنها را هدایت كند و آزادانه بازی كنند. مثلاً سر فرصت حشره شكار كنند، آدم برفی بسازند و یا به عنكبوتی كه تارمی تند نگاه كنند. اینها موجب می شود حس تخیل در كودك افزایش یابد و به كودك اجازه می دهد دنیا را با گامهای خودش كشف كند.
بهتر است شما هم برنامه پر مشغله و آشفته خود را كم كنید و كودكانتان را در هنگام تفریح همراهی كنید.
كمك كردن به دیگران را به كودكانتان بیاموزید
برای آنكه بتواند شاد باشد احساس كند كه عضو با ارزشی از یك اجتماع بزرگ است و می تواند به زندگی افراد دیگرمعنی ببخشد. با بوجود آوردن موقعیتهای مناسب، این احساس را در او ایجاد كنید.
اسباب بازیهای قدیمی او را كه دیگر نیازی به آنها ندارد، جمع كنید و از او بخواهید آنها را به خانواده های نیازمند بدهد، یا در فروشگاه از او بخواهید كه مقداری مواد غذایی برای اهداء به مستمندان خریداری كند.
كودكان می توانند لذت كمك كردن به دیگران را در سنین پایین یاد بگیرند.
مثلاً چنانچه شما از تكه های اضافی پارچه عروسك درست می كنید، كودك دوساله شما می تواند كمك كند وبگوید چشم و دهان عروسك را در كجا قرار دهید.
همراه با كودك خود، فعالیتهای فیزیكی داشته باشید
همراه با كودك خود گردش بروید، با او بازی كنید ویا با همدیگر دوچرخه سواری كنید. با این كار نه تنها نیرو و بنیه كودك خود را تقویت می كنید بلكه باعث شادی و خنده اش می شوید.
فعال نگهداشتن كودكان، استرس را در آنان كاهش می دهد و موجب می شود آنان انرژیشان را به طریق سالم تخلیه كنند. كودكان سالم از قدرت بدنی بیشتری نیز برخوردارند.
كودكان بیشتر ازآنكه نگران ظاهرشان باشند، به كارهایی كه انجامی می دهند، افتخار می كنند. چنانچه كودكتان را در انجام كاری كه علاقه دارد، تشویق كنید، برای ایجاد شادی در او روشی جدید به كار گرفته اید.
با كودكانتان بخندید
برای بچه ها لطیفه تعریف كنید، شعرهای خنده دار بخوانید، خودتان را دست بیاندازید. خندیدن برای كودكتان و نیز برای خود شما مفید است. یك دلیل كاملاً فیزیكی این است كه هنگامی كه می خندید، تنش (نگرانی) و اضطراب آزاد می شود و اكسیژن بیشتری دریافت می كنید و سبكبال می شوید.
در تحسین كودكان خلاق باشید
هنگامی كه فرزند شما درهدفی كه دنبال می كند به موفقیتی می رسد یا مهارتی كسب می كند، تنها به گفتن جمله«كارت خوب است» اكتفا نكنید. به جزئیاتی كه آنها را موثر یافته اید، اشاره كنید.
مثلاً بگویید:«روشی كه تو برای توصیف قهرمان در خلاصه كتابت انتخاب كردی، به قدری عالی است كه من احساس می كنم او زنده است». یا بگویید:«روشی را كه برای كشیدن آن درختها به كاربرده ای، بسیار می پسندم.» این طرز برخورد بسیار پر معنادارتر از آنست كه به شكل خیلی رسمی به پشتش بزنید و آفرین بگویید.
به طور كلی درتشویق افراط نكنید. یكی از معلمین كلاس چهارم می گوید:«من سابقاً هر پنج شنبه جوایزی به بچه ها می دادم اما متوجه شدم انگیزه و تلاش آنها بیشتر برای گرفتن جایزه است نه برای انجام صحیح تكالیف.» سعی كنید فرزندتان این مسئله را درك كند كه رضایت و خشنودی واقعی، در انجام و اتمام یك كار است.
از خوب غذا خوردن كودكتان اطمینان داشته باشید
چنانچه فرزندتان بد اخلاق یا بهانه گیراست، اگر بیمار نباشد، احتمالاً گرسنه است. اگر زمان غذا خوردن نیست از میان وعده ها استفاده كنید، ولی به خاطر داشته باشید كه این میان وعده ها باید حاوی مواد مغذی(دارای ارزش غذایی) باشد و صرفاً شكم پركن نباشد.
خوب خوردن ازتغییرات رفتاری ناگهانی (مانند بهانه گیری) می كاهد و در بوجود آوردن احساس سلامتی و تندرستی موثر است. میان وعده های مفید عبارتند از: ماست كم چربی، میوه تازه یا خشك، یا كره و مربا با نان كامل گندم.
لبخند بزن
برای یك كودك هیچ چیز به اندازه یك خنده شیرین اطمینان بخش نیست. این خنده روشی مختصر و مفید برای گفتن «دوستت دارم» می باشد.
در حالی كه می خندید، سنگین و رسمی او را در آغوش بگیرید. به خاطر داشته باشید تمامی این لبخندها و در آغوش گرفتن ها، به همان اندازه كه برای كودكتان خوب است، برای شما نیز مفید است.
با دقت به حرفهای كودكتان گوش دهید
برای كودك هیچ چیز به این اندازه مهم نیست كه همه توجه تان به او باشد. دراین هنگام او آنچه را كه در ذهنش است به شما می گوید. آیا می خواهید شنونده بهتری باشید؟ تمام حواستان را به كودك بدهید.
اگر زمانی كه شما مشغول پرداخت یا بررسی صورتحساب ها یا انجام كارهای روزمره هستید، فرزندتان با شما صحبت كرد، همه كارهایتان را كنار بگذارید و تمام توجه تان را معطوف او كنید. هیچگاه صحبت او را قطع نكنید و میان افكارش ندوید، حتی اگر تمام آنها را قبلاً شنیده باشید.
فرصتهای طلایی برای گوش سپردن به سخنان كودك با توجه كامل(و بدون این كه كلامش را قطع كنید) یكی هنگام رانندگی است در حالیكه كودكتان همراهتان است و زمان مناسب دیگر، شب در رختخوابش می باشد.
ایده آل گرایی محض را كنار بگذارید
همه ما می خواهیم فرزندانمان هر كاری را به بهترین نحو انجام دهند. اما هنگامی كه ما اقدام به تكمیل یا مرتب كردن كارهای آنها می كنیم ، ناخواسته اعتماد به نفس آنان را تضعیف می كنیم.
«كارین ایرلند» نویسنده كتاب «عزت نفس را در كودكان بالا ببرید» و هم درمقام یك مادرمی گوید: «چنانچه ما محلهایی را كه او فراموش كرده تمیز كند، دوباره تمیز كنیم یا پیشخوان آشپزخانه را دوباره دستمال بكشیم، در واقع به كودكمان گفته ایم كه او به اندازه كافی آن كار را درست و خوب انجام نداده است. متاسفانه كودكان به راحتی باور می كنند به اندازه كافی شایستگی ندارند.
بار دیگر كه می خواهید كار كودكتان را اصلاح كنید، از خود بپرسید:
آیا این موضوع حیاتی است یا به سلامتی مربوط است؟
آیا این موضوع تا ۱۰ سال دیگر به همین نحو باقی خواهد ماند؟
چنانچه جوابهای شما منفی است یعنی چنانچه آن كار ، مسئله مهمی نیست بگذارید كارها را به همان نحو انجام دهد. مطمئناً كمك به كودك برای كسب مهارتهای زندگی، قسمت بزرگی از وظیفه والدین است . اما تنها یك قسمت از وظیفه آنان را تشكیل می دهد . ارتباط عاطفی بین شما و كودكتان بسیار مهمتر از این موضوع است كه مثلاً وقتی او میز را می چیند، چنگال را در جای درست خود قرار داده است یا نه؟
به كودكتان یاد بدهید مشكلاتش را حل كند
از بستن بند كفش گرفته تا عبورایمن ازخیابان، هر مهارتی كه كودك شما بدست می آورد، قدمی به سمت استقلال(اتكاء به نفس) وی می باشد. در واقع حتی دانستن این مطلب كه او می تواند با این مسائل روبرو شود و آنها را حل كند، كمك می كند كه كودك شما احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد.
هنگامی كه او با مشكلی مواجه می شود؛ اعم از اینكه آن مشكل اذیت شدن توسط همبازیش باشد یا شكست در چیدن تكه های پازل در كنار هم، شما می توانید بدین ترتیب به او كمك كنید:
مشكل او را بشناسید
راه حلی را كه او به نظرش می رسد، بپرسید.
مشخص كنید چه كارهایی به حل آن مسئله یا مشكل می انجامد
در مورد این كه او خودش به تنهایی می تواند پیش برود یا به كمك شما نیاز دارد، تصمیم گیری كنید.
چنانچه به كمك شما نیاز داشت، وی را مطمئن كنید كه به او كمك خواهید كرد.
به فرزندتان فرصتهایی دهید تا خود را نشان دهد.
هر كودكی استعداد یا مهارت ویژه دارد. چرا به او اجازه نمی دهید كه كمی از آن را نشان دهد. آیا او كتاب خواندن را دوست دارد؟ از او بخواهید هنگامی كه آشپزی می كنید، برایتان كتاب بخواند.
آیا او حسابش خوب است؟ هنگامی كه به خرید می روید بگذارید او انتخاب كند كدام كالا بیشتر می ارزد. «كارین ایرلند» می گوید:«هنگامی كه شما در كارهای مورد علاقه كودكتان شریك می شوید و نشان می دهید كه تحت تاثیر انجام آن كارها قرار گرفته اید، مرحله دیگری ازعزت نفس را در او به ظهور رسانده اید.»