نوزادان از بدو تولد تا حدود یك سالگی توانایی شناكردن ذاتی در آب را دارا هستند. این توانایی به دلیل حضور 9 ماهه آنها در محیط آب گونه رحم مادر ایجاد می شود. بعد از چندی یعنی وقتی نوزاد به مرحله خردسالی می رسد این توانایی از بین می رود او باید با فراگیری فنون شنا در استخر شنا كند. كودكان تا سن چهار سالگی آمادگی جلسات شنا را ندارند و امكان غرق شدن آنها هنگام یادگیری شنا وجود دارد.
با وجود اینكه شنا ورزشی سلامت بخش است اما محیط عمومی استخرها می تواند آسیب هایی را به تندرستی كودكان وارد كند. به تازگی دانشمندان بلژیكی اعلام كرده اند كه برخی بیماری های ریوی در كودكان بر اثر ازدیاد كلر آب استخرها ظاهر می شود و كودكان زیر سن چهار سال را با خطر آسم و برونشیت مزمن مواجه می كند.
گاز مفید یا مضر!
كلر یك گاز منحصر به فرد است كه بویی تند و زننده و رنگ سبز متمایل به زرد دارد و محرك قوی پوست، مخاط ها و دستگاه تنفسی است. در صنعت از كلر برای ضدعفونی كردن آب آشامیدنی و استخرها، تهیه تركیب های كلردار آلی و معدنی و كلرید فلزی، تولید حلال ها و حشره كش ها، تولید پودرهای سفیدكننده و در صنایع كاغذسازی و نساجی و پلیمرها استفاده می شود.
گاز كلر به راحتی با رطوبت پوست و بدن تركیب می شود و اسید كلریدریك تولید می كند. كلر باعث انقباض شدید ماهیچه های حنجره و تورم مخاط آن می شود و به همین دلیل یك ماده خفه كننده نیز هست. دانشمندان دانشگاه لووین بلژیك متوجه شده اند كه كلر موجود در آب استخر خطر ابتلا به آسم و آلرژی را زیاد می كند و شنا در استخرهایی كه با كلر ضدعفونی می شوند، كودكان را بیشتر در معرض این بیماری ها قرار می دهد. كودكان و نوجوانانی كه كل مدت شنای آنها در این استخرها بیش از هزار ساعت بوده بیش از هشت برابر دیگران در معرض ابتلا به آسم هستند. سرپوشیده یا باز بودن استخرها تاثیری در این آمار ندارد. اما استخرهایی كه با روش مس– نقره ضدعفونی شده اند، ایمن هستند.
واكنش های آسیب رسان
زمانی كه آب كلردار با ادرار، عرق و یا سایر مواد آلی بدن شناگران واكنش انجام می دهد تری كلرید نیتروژن یا همان تری كلرامین آزاد می شود. این یك ماده محرك گازی است كه به راحتی وارد ریه ها می شود. رییس این تیم تحقیقاتی می گوید افزایش بروز بیماری های آلرژیك تناسب قابل توجهی با وجود كلر در آب استخر دارد و تری كلرید نیتروژن عامل اصلی افزایش شیوع آسم در استخرهای سرپوشیده است. او معتقد است اگر مقدار و روش صحیح برای افزودن كلر به آب استخر لحاظ شود. خطری كودكان را تهدید نخواهد كرد. با وجود این كلر بسیار زیادی برای ضدعفونی كردن آب یا فضای استخرهای سرپوشیده استفاده می شود كه شناگران دایمی را مستعد ابتلا به آلرژی ها و آسم می كند و باعث تحریك پذیری اعضای بدن می شود.
آسیب های پوستی و چشمی
كلر آب استخر آسیب های پوستی و چشمی را نیز باعث می شود زیرا كلر با پروتئین های پوست بدن انسان واكنش می دهد و سلول های لایه شاخی پوست را دچار عدم پیوستگی و كارایی می كند. به همین دلیل در اثر تماس با كلر، قرمزی، خشك یو در موارد شدیدتر خارش پوست در افرادی كه پوست خشك و حساس دارند ایجاد می شود. كلر همچنین می تواند موجب تحریك، خارش، سوزش و التهاب چشم ها شود كه این مورد در استخرهای كشور ما بسیار شایع است. محققان توصیه می كنند از عینك های مخصوص شنا استفاده كنید.
خطر سرطان را جدی بگیرید
خطرناك ترین بخش این تحقیقات ثابت كرده است كه تركیب مواد گندزدا در آب استخرها می تواند با ضدآفتاب ها، ادرار، مو و عرق بدن شناگرها واكنش داده، مواد شیمیایی سمی تولید كند و منجر به سرطان شود. آنها دریافته اند ضدآفتاب ها و روغن های بدن كه نیتروژن دارند با گندزداها واكنش می دهند و مواد حاصله باعث جهش ژنی و آسیب های ژنتیكی می شوند. جهش های ژنی این چنینی نیز نواقص مادرزادی را سبب می شود، روند پیرشدن پوست را تسریع می كند و مشكلات تنفسی ایجاد می كند.
بهترین راه كدام است؟
دوش گرفتن قبل از واردشدن به آب استخر و پاك كردن مواد آرایشی و كرم های ضدآفتاب از روی پوست مطمئن ترین راه برای كاهش تاثیر مواد شیمیایی و پیشگیری از این بیماری هاست. در مورد روش های گندزدایی نیز به ضدعفونی با روش مس– نقره اشاره كردیم اما بررسی ها نشان می دهد استفاده از اشعه ماورای بنفش به همراه اضافه كردن كلر بهترین راه برای ضدعفونی كردن آب استخرها است.